Podstawowy podział banków w systemie bankowym

• Bank według prawa bankowego jest osobą prawną działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych, jakimi są obrót cudzymi środkami w celu powiększania ich wartości, polegające m.in. na przyjmowaniu pieniędzy w depozyt i udzielaniu kredytów.

Słowo „bank” pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, kontuar przy którym średniowieczni handlarze (pierwowzór bankierów) przyjmowali i wydawali monety kruszcowe na podstawie zaświadczeń.
Wedle obowiązujących przepisów nazwa "bank" jest zastrzeżona wyłącznie dla banków w rozumieniu przepisów Prawa bankowego


Podstawowy podział banków w systemie bankowym:

​

• bank centralny - jest odpowiedzialny za funkcjonowanie systemu bankowego. Emituje pieniądz gotówkowy i następnie wprowadza go do obiegu m.in w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym. Przyjmuje depozyty, zarządza rezerwami dewizowymi. Za pomocą dostępnych instrumentów realizuje cele polityki pieniężnej państwa.

Kontrolę stóp procentowych i udzielanych kredytów możemy zaliczyć do instrumentów bezpośredniego działania. W celu przywrócenia, bądź zapewnienia równowagi w gospodarce bank centralny kontroluje wysokość udzielanych kredytów przez banki komercyjne. Utrzymuje to podaż pieniądza na określonym poziomie. Owy nadzór może przybierać róże formy, m.in określanie wskaźników procentowego stosunku typu kredytu do kapitału własnego. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski

​

• banki operacyjne (komercyjne, świadczące usługi tzw. klientowi masowemu):

• banki uniwersalne;

• banki wyspecjalizowane (np. hipoteczne, inwestycyjne, wspierające budownictwo mieszkaniowe etc.).

• Bank hipoteczny – bank wyspecjalizowany w udzielaniu kredytów hipotecznych na cele budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego. Środki na finansowanie swojej działalności pozyskuje głównie z emisji hipotecznych listów zastawnych, ale także poprzez przyjmowane lokaty terminowe, emisję obligacji i zaciągane kredyty.

  • Hipoteczny list zastawny – papier wartościowy imienny lub na okaziciela, emitowany na rynku nieruchomości, którego podstawą emisji jest wierzytelność zabezpieczona hipoteką. Jest rodzajem obligacji i może być emitowany jedynie przez banki hipoteczne, które zobowiązują się do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych takich jak wypłata odsetek i wykup listów zastawnych.Hipoteczne listy zastawne występują w formie dokumentu lub w postaci zdematerializowanej, mogą być nominowane w złotych lub w walucie obcej i stanowią ochronę oszczędzającego oraz zabezpieczenie długoterminowych inwestycji.

  • Obligacje hipoteczne - rodzaj obligacji, które są emitowane pod dany zastaw hipoteczny. Ich zaletą jest to, że mają one pełne pokrycie w określonych nieruchomościach, gdyż w przypadku bankructwa danej firmy wartość takich obligacji może wykazywać nawet dość znaczący ich wzrost cenowy. Pierwsze obligacje hipoteczne zostały wyemitowane w roku 1983. Podstawową zasadą tworzenia obligacji hipotecznych, jest redystrybucja przepływów gotówkowych ( oprocentowania i płatności kapitałowych) do różnych transz emisji.

 

Podział banków ze względu na prawną formę działalności:

 

• banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe);

• banki spółdzielcze (spółdzielnie);

• banki w formie spółek akcyjnych.

 

Bankami nie są spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK), choć często bywają z nimi mylone. Zwłaszcza z bankami spółdzielczymi.